Dragen de zwakste schouders steeds de zwaarste lasten? Klimaatrechtvaardigheid vandaag en in het verleden
In dit hoofdstuk bespreken Maïka De Keyzer (KUL) en Tim Soens (UA) hoe het verleden ons kan helpen om vandaag de juiste keuzes te maken voor een klimaatrechtvaardige toekomst.
Ze bekijken daarbij drie vroegmoderne casussen over ecologische (on)rechtvaardigheid: de Vlaamse en Zeeuwse kust, de Engelse Brecklands, en de Antwerpse Kempen. Terwijl twee van de drie historische regio’s systematisch kampten met ecologische problemen en een disproportionele kost voor de zwaksten van de maatschappij, toont de derde casus aan dat dit niet altijd het geval was.
Deze historische precedenten leren ons dat de sterkste schouders zelden de zwaarste ecologische lasten droegen, maar dat ecologische rechtvaardigheid geen utopie hoeft te zijn. Een inclusieve vorm van zeggenschap, lage ongelijkheidsniveaus en verregaande solidariteit hebben een fundamentele impact op sociale en ecologische kwetsbaarheid en kunnen het lot van zwakkere groepen in tijden van ecologische transformaties in belangrijke mate verbeteren.
““Sterk gepolariseerde samenlevingen waarin een dominante groep alle economische baten naar zich toe kan trekken ten koste van een gemarginaliseerde en machteloze groep, zullen een grote ongelijkheid kennen in de verdeling van de ecologische kosten en baten.””
Maïka De Keyzer is tenure track docent sociaaleconomische en ecologische geschiedenis aan de KU Leuven. Ze onderzoekt commons, rampen, ongelijkheid en welzijn in de premoderne periode.
Tim Soens is hoogleraar milieugeschiedenis verbonden aan het Centrum voor Stadsgeschiedenis van de Universiteit Antwerpen. Kwetsbaarheid voor natuurrampen in het verleden staat centraal in zijn onderzoek.