Sociale rechtvaardigheid van een klimaattaxshift

In dit hoofdstuk gaat Kris Bachus (HIVA-KU Leuven) na of groene fiscaliteit, en in het bijzonder een klimaattaxshift, kan worden ingezet op een sociaal rechtvaardige manier.

Eerst legt hij uit wat een groene fiscaliteit precies betekent. Daarbij merkt hij op dat België een land is met erg lage milieubelastingen in vergelijking met de andere landen van de EU. Daarna argumenteert Kris Bachus dat groene fiscaliteit, aangevuld met veel andere maatregelen, een belangrijk deel van de oplossing is om de CO2-uitstoot terug te dringen.

Vervolgens bespreekt hij welke ongewenste effecten een groene fiscaliteit kan veroorzaken. Eén van die nadelen is dat klimaatfiscaliteit regressief kan zijn, waarbij gezinnen met een laag inkomen een groter nadeel ondervinden dan gezinnen met een hoog inkomen.

Daarom pleit Bachus voor een sociaal rechtvaardige klimaattaxshift. Hij doet zeven beleids-aanbevelingen voor zo’n taxshift: van het afschaffen van klimaatschadelijke subsidies, over het terugsluizen van de inkomsten van een klimaattaks naar de burger, tot het richten van compenserende maatregelen op de laagste inkomens.

Zijn conclusie? België is in Europa een van de landen met het meeste ruimte voor een klimaattaxshift. Daarom moet het in de komende jaren mogelijk zijn om een klimaattaxshift door te voeren, zonder regressieve effecten.

Kris Bachus is onderzoeksleider klimaat en duurzame ontwikkeling aan het HIVA (KU Leuven). Hij verdedigde in 2017 zijn doctoraat in de sociale wetenschappen over het gebruik van milieubelastingen als gedragssturend beleidsinstrument.