Het was één groot feest op het hoofdkwartier van grotebedrijvenlobby VBO de afgelopen dagen. Zware basdreunen deden de ruiten aan de Ravensteinstraat rinkelen, champagne vloeide rijkelijk, vrolijk lachend dansten de gekostumeerde heren de polonaise, stropdas rond het hoofd geknoopt: de regering had immers de vurig verlangde hervorming van de vennootschapsbelasting goedgekeurd.
Die vrolijkheid mag bevreemden, want minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) had ons met de hand op het hart verzekerd én dat de hervorming zelfs zonder magische terugverdieneffecten minstens budgetneutraal zou zijn, én dat de kleine bedrijven minder belasting zouden moeten betalen. Wat dus betekent dat de rekening voor grote bedrijven omhoog zou moeten.
Nu wil ik best geloven dat Pieter Timmermans, de grote baas van de grotebedrijvenlobby, altijd en overal het algemeen belang voor ogen heeft, maar iets zegt mij dat hij niet, feestdronken nog, in filmpjes zou uitleggen waarom die hervorming van de vennootschapsbelasting zo’n prachtige zaak is als zij de factuur van ‘zijn’ bedrijven effectief zou verzwaren. Ach, misschien ben ik inderdaad behept met complottheorieën, maar zo onwaarschijnlijk lijkt het me niet dat wanneer de grootste bedrijven een belastinghervorming toejuichen, die hervorming hen niet bepaald zal verarmen.
Van Overtveldt sust echter: vertrouw mij maar, die hervorming van de vennootschapsbelasting kost ons geen cent. Nog eerder trof een blinde dronkaard die een dartspijl in zijn handen gestopt krijgt bij zijn eerste worp de roos, dan dat Van Overtveldt de kosten of opbrengst van een van zijn fiscale maatregelen ook maar enigszins juist ingeschat krijgt, en toch bezweert hij: vertrouw me maar, die hervorming zit zó ingenieus in elkaar dat ze én een logisch en coherent geheel van maatregelen vormt, precies wat onze bedrijven wensen, én – wat een aardig toeval! – aan de begroting precies nul euro zal kosten.
Hoe hij tot die wetenschap komt, houdt de minister angstvallig verborgen. Zelfs de Europese Commissie krijgt zijn rekensommetjes niet te zien. Ook tegen hen zegt hij: vertrouw me maar. Die Europese Commissie is weliswaar vernietigend voor de Belgische begroting en beschouwt zijn plannen met de vennootschapsbelasting als niet meer dan een zwart gat dat miljarden naar zich toe kan zuigen, maar kom, weten zij veel. Het brengt de grote bedrijven in een feestroes, dus zal het wel in orde zijn, zeker?
Voor onze volksvertegenwoordigers lijken de sussende woorden van Van Overtveldt te volstaan. Nu weet ik ook wel dat het parlement soms niet meer is dan een praatgrage stemmachine en dat geen lid van de meerderheid het aandurft om tegen een begroting te stemmen, al hangt ze met niet meer dan spuug en paktouw aan elkaar, maar toch. Het zou fijn zijn mocht iemand daar nu zijn verantwoordelijkheid nemen en de taak van onze volksvertegenwoordigers verrichten: de ministers ter verantwoording roepen, eisen dat zij van naaldje tot draadje uitleggen hoe zij de opbrengst en kosten van de verschillende maatregelen hebben berekend, en niet blind goedkeuren wat hen ook maar wordt opgesolferd.
Het zijn onze volksvertegenwoordigers die moeten vermijden dat nu plannen worden goedgekeurd die de komende jaren nieuwe gaten in de begroting zullen slaan, gaten die niet meer zijn dan een transfer van algemene middelen naar de bedrijven en hun aandeelhouders, transfers waar u en ik voor zullen opdraaien. Zij moeten nu hun verantwoordelijkheid nemen. Of zijn ook zij allemaal bevangen door de champagne geschonken door het VBO?