Waarom de privatisering van Belfius een slecht idee is (en een publieke bank veel voordelen biedt)

Samenvatting

Belfius is de enige bank in België die voor 100% in overheidshanden is. De huidige regering is echter van plan de bank (gedeeltelijk) te privatiseren, ofwel via een beursgang, ofwel via een verkoop van een deel van de bank aan een strategische investeerder.

In deze discussiepaper wordt kritisch bekeken of deze privatisering wel de beste optie is voor de toekomst van Belfius.

“Een privatisering zal leiden tot minder diversiteit, brengt de nationale verankering in gevaar, en heeft weinig zin vanuit budgettair oogpunt.”

Vanuit budgettair oogpunt lijkt een privatisering weinig zin te hebben. De eenmalige opbrengst zal onvoldoende zijn om de staatsschuld substantieel terug te dringen, en moet bovendien afgewogen worden tegen de recurrente verliezen die het gevolg zijn van een dividendenstroom naar de private investeerder(s). Met de huidige rente is de kans niet onbestaande dat een verkoop een jaarlijks netto verlies zou opleveren.

Een privatisering zal ook leiden tot minder diversiteit in een nu al sterk geconcentreerde financiële sector in België. Bovendien is een 100% publieke bank de enige mogelijkheid voor een sterke nationale en lokale verankering.

“Het mantra “bankieren is geen taak voor de overheid” is een dogma. Een publieke bank kan een grote meerwaarde bieden.”

Het mantra dat bankieren “geen taak van de overheid” is, is een dogma. De academische literatuur en buitenlandse voorbeelden wijzen uit dat een efficiënte en veilige publieke bank perfect mogelijk is, en een duidelijke meerwaarde kan bieden voor de nationale economie en samenleving. Bovendien kan een Belgische publieke bank een maatschappelijke opdracht meekrijgen, en middelen voorzien voor broodnodige investeringsprojecten of om de transitie naar een sociaalecologische maatschappij te maken en de oorzaken en gevolgen van de klimaatverandering tegen te gaan.

Om die voordelen ten volle tot uiting te brengen, is het noodzakelijk dat er een democratische en gedepolitiseerde beslissingsstructuur wordt geïnstalleerd.

“Een overhaaste, dogmatische privatisering zou een grote misstap zijn van de regering.”

De bank (gedeeltelijk) privatiseren kan dus nadelige gevolgen hebben voor de Belgische economie en maatschappij, die ook in de toekomstige legislaturen nog zwaar zullen doorwegen. Daarom pleit denktank Minerva ervoor dat de regering laat onderzoeken welke economische, sociale en ecologische opportuniteiten een publieke bank kan bieden, in plaats van een overhaaste, dogmatische beslissing te nemen.