De Duitse vakbond van de metaalsector, IG Metall, gaat op 8 januari staken voor een arbeidsduurvermindering. 2018 zou daarmee wel eens het jaar van de arbeidstijd kunnen worden.
De vakbond van de metaalsector, IG Metall, publiceerde enige tijd geleden zijn eisenpakket voor de onderhandelingen met de werkgever. Naast de traditionele eis om hogere lonen staat ook arbeidstijd op de agenda, en dan vooral de verkorting ervan.
Volgens Duitse vakbondsonderhandelaars moeten werknemers terug grip krijgen over hun eigen tijd. Voltijdse werknemers moeten hun arbeidsuren kunnen laten dalen, de werkdruk voor shiftwerkers moet naar beneden en er moet genoeg rust voorzien worden voor degenen die zwaar werk leveren.
Eén van de pistes die de vakbond voorlegt, is het installeren van een recht voor werknemers om hun arbeidstijd tijdelijk van 35 uur per week naar 28 uur per week te brengen. Na twee jaar zouden werknemers dan weer het recht hebben om terug voltijds te gaan werken. Het recht zou gelden voor werknemers die moeten zorgen voor kinderen of oudere familieleden en het loonverlies zou gedeeltelijk gecompenseerd worden.
De bonden denken dat deze eisen haalbaar zijn gezien de excellente staat van veel bedrijven in de metaalverwerkende industrie in Duitsland. De werkgevers, daarentegen, zijn minder enthousiast en spreken van permanente schade aan het economische succes. Meer zelfs, de werkgevers stellen voor om meer met overuren te werken om tegemoet te komen aan de extra vraag. Daarnaast stellen ze een loonverhoging van 2% voor.
Stakingsacties
De onderhandelingen lopen nog, maar op 31 december 2017 liep het vorige akkoord ten einde. Toen liep ook de clausule van sociale vrede af, en daardoor kan de vakbond nu oproepen tot stakingsacties om hun eisen kracht bij te zetten. Het lijkt erop dat er op 8 januari een eerste waarschuwingsstaking zal komen in de regio Noordrijn-Westfalen. Volgens de voorzitter van IG Metall mogen er meer acties verwacht worden als er geen resultaten gehaald worden tegen eind januari. Een algemene staking wordt niet uitgesloten.
Het is IG Metall dus menens. En dat is niet de eerste keer. In 1984 staakten de IG Metall-leden gedurende zeven weken voor de 35-urenweek. Het bereikte akkoord voorzag in een 35-urenweek die stap voor stap ingevoerd werd over een periode van 10 jaar.
2018: het jaar van de arbeidstijd?
Of IG Metall er deze keer in zal slagen om de slag binnen te halen is onduidelijk, maar door zijn acties staat het thema ‘arbeidstijd’ wel terug centraal op de agenda. In Duitsland, maar ook in Europa. Op Europees niveau zegt ook de Europese koepel van vakbonden in de Metaal-, Chemische en Textielsector industriAll-Europe dat arbeidstijd een centraal thema wordt voor de volgende jaren. En ook de Europese koepelvakbond van de publieke diensten EPSU neemt het thema terug op.
Deze focus op arbeidsduur(vermindering) haakt in op een bredere vraag vanuit werknemerszijde om niet enkel te focussen op loon, maar ook op arbeidstijd. De eisen linken ook goed met bestaande vragen rond kwalitatief werk, de combinatie arbeid en privé en de vraag naar meer controle en autonomie over het werk en leven.
Misschien wordt 2018 dan ook het jaar van de arbeidstijd, hoe we die (willen) organiseren en hoeveel we ervan nodig hebben. Met Denktank Minerva gaan we in ieder geval niet stilzitten om dit debat te voeden met voorbeelden, denkoefeningen en inzichten om ook in België het thema verder op de kaart te zetten.
Deze opinie verscheen eerder op dewereldmorgen.be.